Η Εισήγηση προς το Περιφερειακό Συμβούλιο ΚΜ σχετικά με την Κυριακάτικη Αργία με αφορμή την εξαγγελία της εταιρείας JUMBO να προχωρήσει σε άνοιγμα καταστημάτων της όλες τις Κυριακές, ξεκινώντας από την Πρέβεζα και την Πιερία.
Η κατεύθυνση της πλήρους κατάργησης της αργίας της Κυριακής δεν είναι εικόνα από το μέλλον, αλλά μέρος της πραγματικότητας που ήδη αντιμετωπίζουν χιλιάδες εμποροϋπάλληλοι και αυτοαπασχολούμενοι. Εκπτώσεις και ενδιάμεσες εκπτώσεις, εορταστικό ωράριο, τουριστικές περίοδοι και περιοχές, όλα αξιοποιούνται για να μετατραπεί η Κυριακή από αργία σε εργάσιμη μέρα.
Ο στόχος αυτός προωθήθηκε με συνέπεια από όλες διαχρονικά τις κυβερνήσεις. Έτσι εξυπηρέτησαν με την πολιτική τους, την απαίτηση των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων του εμπορίου και όχι μόνο, για απελευθερωμένο ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων, για διεύρυνση της «ευελιξίας» στις εργασιακές σχέσεις και παραπέρα ελαστικοποίηση του εργάσιμου χρόνου. Να σημειωθεί επίσης πως η κατάργηση της κυριακάτικης αργίας δεν αφορά μόνο τον κλάδο του Εμπορίου, αφού ανοίγει το δρόμο για δουλειά επτά ημέρες την εβδομάδα και σε άλλους κλάδους, κυρίως στις τράπεζες και σε άλλες υπηρεσίες. Με τον ίδιο τρόπο, αντεργατικές ανατροπές όπως η διεύρυνση της μερικής απασχόλησης, οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου, ξεκίνησαν από το εμπόριο για να επεκταθούν στη συνέχεια σε άλλους κλάδους και χώρους δουλειάς.
Τον Μάιο του 2017, στο πλαίσιο εφαρμογής των κατευθύνσεων του 4ου Μνημονίου, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ έδωσε τη χαριστική βολή στην Κυριακάτικη Αργία.
Ο νόμος 4472/2017 (ΦΕΚ Α’ 74/19-5-2017) γενίκευσε το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές και αφαίρεσε όποιους περιορισμούς υπήρχαν από προηγούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις. Καταργήθηκαν οι περιορισμοί που προβλέπονται στον νόμο 4177/2013 (ΦΕΚ ‘Α 173/08-08-2013), της κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, σχετικά με το μέγεθος και το είδος καταστημάτων τα οποία επιτρέπεται να λειτουργούν σύμφωνα με αποφάσεις Αντιπεριφερειάρχη (καταστήματα άνω των 250 τ.μ., αλυσίδες, shop in a shop, outlet).
Δόθηκε η δυνατότητα λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων, όλες τις Κυριακές εκτός της δεύτερης του Αυγούστου στο Δήμο Αθήνας, σε Πειραιά, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και στις περιοχές γύρω από το Αεροδρόμιο της Αθήνας από το Μάιο έως τον Οκτώβριο.
Στην κατεύθυνση όμως της πλήρους κατάργησης της αργίας της Κυριακής, συγκεκριμένος και αρνητικός κατά τη γνώμη μας, από τη σκοπιά των συμφερόντων της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας, είναι και ο ρόλος που έπαιξαν διαχρονικές αποφάσεις της Διοίκησης της ΠΚΜ. Όπως αυτές για τις “λευκές νύχτες”, τις παρατάσεις του ωραρίου λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων στη Π.Ε. Χαλκιδικής το 2018 & 2019 (ΠΣ 23/7/2018 24-04-2019), τις αποφάσεις της Αντιπεριφέρειας Πιερίας (ΦΕΚ Β’2826 5.11.2013 & ΦΕΚ Β’3291 24.12.2013) για την λειτουργία εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές σε περιοχές της.
Έτσι άνοιξε ο ασκός του Αιόλου για νέες ρυθμίσεις που δίνουν τη δυνατότητα στους ισχυρούς μονοπωλιακούς ομίλους να ανοίγουν όποιες και όσες Κυριακές θέλουν ανεξάρτητα αν βρίσκονται σε τουριστικές ή μη περιοχές.
Από αυτή τη σκοπιά είναι χαρακτηριστικές οι πρόσφατες εξελίξεις:
- Το Δ’ Τμήμα του Συμβούλιου της Επικρατείας με απόφαση του, 8/1/2019, έκρινε «συνταγματικό» το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές της θερινής περιόδου, αναιρώντας προηγούμενη του, που το 2017 έκρινε αντισυνταγματική παλιότερη ρύθμιση (2014) για τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές.
- Η κυβέρνηση της ΝΔ, με το άρθρο 147 του Νόμου 4635/2019 (ΦΕΚ Α’ 167/30-10-2019 «Επενδύω στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις»,) εξαιρεί τα κέντρα διανομής εμπορευμάτων προς καταστήματα λιανικής πώλησης από την κυριακάτικη αργία, δηλαδή τους εργαζόμενους στις αποθήκες των σούπερ μάρκετ και στις εταιρείες logistic.
- ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης,με απόφαση του (Αριθμ. 126753, ΦΕΚ Β’4555/ 13.12.2019) νομιμοποιεί τη λειτουργία των καταστημάτων του εμπορικού πάρκου στα Σπάτα και ειδικότερα του εκπτωτικού χωριού McArthur Glen και του εμπορικού κέντρου Smart Park 32 Κυριακές το χρόνο, από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο.
- Απόφαση του αντιπεριφερειάρχη Κυκλάδων για το μόνιμο κυριακάτικο άνοιγμα των καταστημάτων σε τέσσερα νησιά.
- Από την αρχή του 2020 η επιχείρηση «Jumbo» προχωρά σε άνοιγμα καταστημάτων της όλες τις Κυριακές, ξεκινώντας από την Πρέβεζα και την Πιερία, αξιοποιώντας τη δυνατότητα που δίνουν οι υφιστάμενοι νόμοι και οι σχετικές αποφάσεις των αντιπεριφερειαρχών.
Οι επιπτώσεις από όλα τα παραπάνω στη ζωή των εμποροϋπάλληλων και αυτοαπασχολούμενων στον κλάδο του Εμπορίου είναι συγκεκριμένες :
– Διαλύεται ο όποιος προγραμματισμός της οικογενειακής και κοινωνικής τους ζωής.
– Για τους μισθωτούς στον κλάδο του Εμπορίου επικρατούν τα ακανόνιστα ωράρια, οι υπερωρίες που δεν πληρώνονται, τα ρεπό που δεν δίνονται, και συνοδεύονται από συμβάσεις ορισμένου χρόνου ακόμα και μιας μέρας, κακοπληρωμένα ωρομίσθια.
– Η μητρότητα, σε έναν κλάδο που το εργατικό δυναμικό αποτελείται στο μεγαλύτερο ποσοστό του από γυναίκες, μετατρέπεται σε «δρόμο μετ’ εμποδίων». Ταυτόχρονα υψώνονται πρόσθετα εμπόδια στη συνδικαλιστική οργάνωση και δράση των εργαζόμενων.
– Οι αυτοαπασχολούμενοι του κλάδου γονατίζουν από την πλήρη «απελευθέρωση» του ωραρίου, που συνεπάγεται και η κατάργηση της κυριακάτικης αργίας. Ακυρώνεται η όποια δυνατότητα για ξεκούραση και αναπλήρωση δυνάμεων. Δίπλα στη φορολεηλασία, τις κατασχέσεις και τους πλειστηριασμούς, απειλούνται να οδηγηθούν εκτός αγοράς λόγω του ανταγωνισμού από τις μεγάλες επιχειρήσεις
-Ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα για τις γυναίκες αυτοαπασχολούμενες, που είναι επιφορτισμένες και με αυξημένα καθήκοντα για τις ευθύνες του σπιτιού και της οικογένειας.
Πέρα από τα παραπάνω, τα στοιχεία και σε ό,τι αφορά το οικονομικό κομμάτι, αποδεικνύουν ότι ο τζίρος για τους περισσότερους αυτοαπασχολούμενους είναι πολύ χαμηλός εκείνη τη μέρα, δεν καλύπτει ούτε τα λειτουργικά έξοδα από το άνοιγμα του καταστήματος.
- Επειδή η δουλειά για όλο και περισσότερες Κυριακές χρόνο με το χρόνο είναι μέτρο που έχει συγκεκριμένες πολύ αρνητικές επιπτώσεις στους μισθωτούς εργαζόμενους του κλάδου του Εμπορίου αλλά και στους αυτοαπασχολούμενους.
- Επειδή αυτό που λείπει από τους εργάτες, τους υπάλληλους, τα υπόλοιπα λαϊκά στρώματα τελικά δεν είναι οι μέρες και οι ώρες για να ψωνίσουν αλλά ένα αξιοπρεπές εισόδημα αλλά και υποδομές και υπηρεσίες που να στηρίζουν την κάλυψη των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών
Καλούμε το Περιφερειακό Συμβούλιο Κεντρικής Μακεδονίας, να πάρει πολιτική απόφαση καταδίκης του μέτρου της κατάργησης της Κυριακάτικης Αργίας και να απαιτήσει την νομοθετική κατοχύρωση της κυριακάτικης αργίας χωρίς εξαιρέσεις.